راهنمای پارچه

تمامی پارچه‌ها (با هر نوع کاربردی) را بر اساس دو معیار نامگذاری می‌کنند: 1. جنس پارچه 2. بافت پارچه

جنس پارچه: مواد اولیه‌ای که الیاف پارچه از آنها تهیه شده است. این مواد بطور کلی به دو دسته‌ی طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌شوند.

بافت پارچه: به نحوه‌ی درهم تنیده شدن الیاف که موجب شکل گیری پارچه می‌شود بافت آن گویند که بطور کلی به دو دسته نخی و نمدی تقسیم می‌شوند.

انواع پارچه لباس از حیث بافت

* تنوع پارچه‌های تاروپودی موجود در بازار بسیار بیشتر از آن چیزی است که در جدول اشاره شده.

پارچه نخی: برای تهیه پارچه نخی ابتدا الیاف را به نخ تبدیل می‌کنند و سپس با بافته شدن نخ‌ها درهم پارچه شکل می‌گیرد.

ساختار انواع پارچه نخی

پارچه نمدی: این پارچه اساساً بافته نمی‌شود. بلکه الیاف خام بر روی صفحاتی پهن شده و بصورت مستقیم تحت فشار و حرارت بالا قرار می‌گیرند و پارچه را شکل می‌دهند.

انواع پارچه لباس از حیث جنس و مواد اولیه

ریون: بر خلاف آنچه اکثر افراد تصور می‌کنند، پارچه ریون پایه‌ی سلولوزی دارد. اساساً در صنعت نساجی به نخ‌هایی که از فرآوری چوب درخت بدست می‌آید، ریون (Rayon) گفته می‌شود. دو مورد از ریون‌های بسیار پرطرفدار عبارت‌اند از ویسکوز (Viscose) و مودال (Modal). پارچه مودال صرفاً از چوب درخت راش تهیه می‌شود و از ویسکوز لطیف‌تر و گران‌تر بوده و کشسانی بالاتری دارد. مودال در بازار به پارچه نانو و گیاهی هم شهرت دارد که این شهرت هیچ ربطی به فناوری نانو ندارد و صرفاً بخاطر بافت بسیار ظریف و لطیف آن است.

کیفیت پارچه‌های الیاف سلولوزی: واقعیت آن است که محصولاتی مانند پنبه و کتان همانند هر محصول کشاورزی دیگری، کیفیت‌های مختلفی دارد و با توجه به اینکه در چه زمینی، چه استانی و چه کشوری کشت شده باشند قیمت‌های متفاوتی دارند. (شاید جالب باشد که بدانید یکی از مرغوب‌ترین ارقام پنبه‌‌ی جهان در خراسان شمالی کشت می‌شود).

مزرعه پنبه لذا حتی اگر پارچه از الیاف 100درصد پنبه هم بافته شده باشد، می‌تواند کیفیت‌ها و قیمت‌های خیلی متنوعی داشته باشد که در لطافت و مقاومت پارچه در برابر شست و شوهای مداوم خود را نشان می‌دهد. حتماً برای شما هم پیش آمده که پس از جند بار شست و شوی لباس، متوجه شده باشید که پارچه خشک و دفرمه شده که بخش مهمی از علت آن، مقاومت الیاف پنبه در برابر مواد شوینده است. پس دقت کنید که هر گردی گردو نیست و هرجا خواندید که جنس لباس 100% پنبه است، خیال نکنید که حتما کیفیت عالی دارد. یادتون باشه هیچ گرونی بی علت نیست (هرچند ممکن یکی از علت‌هاش بی‌انصافی فروشنده باشه!!)


الیاف طبیعی یا مصنوعی؟

قطعا پارچه‌هایی که از الیاف طبیعی 100% بافته می‌شوند برای سلامت و بهداشت انسان بهتر هستند. اما الیاف طبیعی خالص دارای معایب فیزیکی و شیمیایی خاص خود هستند. مثلا مشهورترین ایراد آنها این است که با هر بار استفاده و شست و شو پارچه بیشتر وا می‌رود و فرم اولیه خود را از دست می‌دهد. به خصوص این مشکل در ناحیه زانو و آرنج لباس بیشتر بروز می‌کند که اصطلاحاً به آن زانو انداختن می‌گویند. 

برای رفع اینچنین معایبی ناچاراً باید پارچه ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی باشد. مثلا در متداول ترین شیوه از نخ لایکرا برای بهبود خاصیت کشسانی پارچه‌های پنبه‌ای یا ویسکوزی استفاده می‌کنند که موجب می‌شود شلوار خیلی کمتر و دیرتر زانو بیاندازد. به همین دلیل است که در لباس‌های ورزشی که تحت تنش بالا قرار دارند، درصد مواد مصنوعی بسیار بالاست، در غیراینصورت پارچه به سرعت آسیب می‌بیند.


 راه تشخیص جنس پارچه:

شاید بارها شنیده باشید که پارچه‌ای که خشک باشد یا زیر نور برق بزند از الیاف مصنوعی تهیه شده. اما این باور اساساً غلط است و پارچه‌های طبیعی بسیاری نیز هستند که چنین حالتی دارند. اما یکی از بهترین و علمی‌ترین راه‌ها برای تشخیص جنس پارچه در منزل، سوزاندن قطعه‌ای کوچک از آن است (البته منظورمون این نیست که با این کار در منزل می تونید فرمولاسیون پارچه رو بدست بیارید). با سوزاندن پارچه هم از بوی دود آن و هم از خاکستر آن می‌توان به طور کلی جنس پارچه را تشخیص داد. اما چون شاید تشخیص بوی دود برای همه ممکن نباشد، توجه به خاکستر حاصل از سوختن راهکار آسان‌تری است. 

خاکستر الیاف طبیعی پس از سوختن همچون خاکستر کاغذ به راحتی با مالش انگشت پودر می‌شود. اما الیاف مصنوعی پس از سوختن تبدیل به جسمی سیاه و سخت می‌شود که نمی‌توان آن را به راحتی با انگشت پودر کرد. الیاف مصنوعی هنگام سوختن دقیقاً مانند یک تکه پلاستیک حالت ذوب شدن به خودشان می‌گیرند و اگر هنگامی که هنوز داغ هستند به آنها دست بزنید به انگشت شما می‌چسبند. طبیعتاً خاکستر پارچه‌هایی که ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی باشند، حالتی بینابین دارند.